Книги, похожие на «Adam Asnyk, Pobudka: zbiorek poezji»

Utwór ten jest raczej krótkim opowiadaniem niż nowelą w gatunkowym znaczeniu. Treść dotyczy wieloletniej, nieszczęśliwej miłości Felicji i Adama, które to uczucie przez oboje trzymane jest w głębokiej tajemnicy.Opowiadanie Orzeszkowej, utrzymane raczej w konwencji tęsknej i łzawej, przeznaczone jest głównie dla koneserów jej twórczości. Narratorka przenosząc się myślami do nieokreślonej przeszłości, przypomina sobie historię miłości mężatki Felicji Olińskiej i kawalera, przyjaciela domu, Adama Tarnickiego. Para widuje się przy okazji spotkań towarzyskich. Trudno jednak zorientować się, jak długo się znają, czy przeszkodą w tym związku było małżeństwo Felicji, dlaczego nie mogą być razem. Akcja skupia się na przedstawieniu tęsknoty miłosnej niż na wyjaśnieniu przyczyn tegoż nieszczęścia.

Kiedy celnik i przemytnik konkurują o rękę jednej i tej samej panny, to wiadomo że mogą z tego wyniknąć kłopoty. Obydwaj zakochani i w miłości zdesperowani – atmosfera z każdym wersem robi się coraz gęstsza.W przygranicznym miasteczku powoli rozgrywa się miłosny dramat, który wkrótce może doprowadzić do prawdziwej tragedii. Na podziały stanowe nakłada się także inny konflikt – bo przemytnik jest tutejszy, a pogranicznik z Podola. Jest więc też dodatkowy konflikt na lini swój–obcy. Opowiadanie interesujące także ze względu na uwagi językowe. Dziś, kiedy zglajchszaltowaliśmy wszystkie narzecza, dialekty i regionalizmy, tęsknimy za ich bezpowrotnie utraconym bogactwem. A Świętochowski mógł jeszcze napisać, że bohater „sam żadnym językiem dobrze nie władał”. Aleksander Świętochowski był wpływowym przedstawicielem postępowej inteligencji warszawskiej końca XIX wieku. Jego esej Praca u podstaw był jednym z fundamentów, na którym kształtował się pozytywistyczny system wartości.

Oniryczne dialogi osadzone w fantastycznych krajobrazach mimo upływu lat pozostają aktualne: „Czy pani chciałabyś coś kupić? Troszkę swobody. Towar to najkosztowniejszy, a nadto wyrób jego ma być możliwie ograniczony”. To nie jedyny cytat, który i dziś wydaje się nadzwyczaj aktualny.Spójrzmy na to: „Myśliwy zabija strusia, ażeby mu ze skrzydeł wyrwać kilka piór, lub słonia, ażeby mu ze szczęki wyłamać kły – słowem, człowiek tępi istoty żywe dla drobnej korzyści, porzucając i marnując masy ciał, które po za nią zostają”. Aktualne? Jak najbardziej. Choć Świętochowski zaliczany jest zazwyczaj w szeregi pisarzy pozytywistycznych, to wydany w roku 1897 zbiór Bajki estetycznie należy już do epoki Młodej Polski. Autor daleko odchodzi od społecznych kontekstów czasów teraźniejszych i ostrej krytyki politycznej która cechowała go wcześniej. Zwraca się ku antykowi, filozoficznym wywodom i ponadczasowym tropom literackim.