Книги, похожие на «Eliza Orzeszkowa, Moment»

Po zakończeniu nauki w klasztorze szesnastoletnia Janina wraca do rodzinnej wsi. Spodziewa się, że jej życie będzie się toczyć tak samo sielsko, jak kiedyś – z ukochanymi dziadkami i służbą.Okazuje się jednak, że jej krewny, niewiele starszy Adam, przystojny mężczyzna, uczy się gospodarstwa u jej dziadków. Relacja Janinki i Adama – którzy bawili się razem, gdy byli młodsi – jest jednak bardzo dziwna – choć bardzo się stara, ona ciągle się na niego dąsa. Dlaczego dziewczyna tak bardzo stroni od towarzystwa młodzieńca?Prosto z pensyi to nowela autorstwa Michała Bałuckiego, jednego z najsłynniejszych polskich autorów okresu pozytywizmu. Bałucki znany jest przede wszystkim jako powieściopisarz i komediopisarz, był również publicystą. W twórczości prozatorskiej odwoływał się do tradycji powstańczych, a także propagował idee pozytywizmu, jako autor dramatów nawiązywał do Aleksandra Fredry. Do jego najsłynniejszych utworów należą Dom otwarty i Grube ryby.

Wino i taniec powoli zamieniają człowieka w kozła czyli opowieść o tym, jak Bachus sprowadził nieszczęście na Satyra i jego piękną żonę Teryę.Choć Świętochowski zaliczany jest zazwyczaj w szeregi pisarzy pozytywistycznych, to wydany w roku 1897 zbiór Bajki estetycznie należy już do epoki Młodej Polski. Autor daleko odchodzi od społecznych kontekstów czasów teraźniejszych i ostrej krytyki politycznej która cechowała go wcześniej. Zwraca się ku antykowi, filozoficznym wywodom i ponadczasowym tropom literackim. Złośliwi mogliby powiedzieć, że jest to już typowo młodopolska grafomania. Miłośnicy – że to rzadka okazja do podglądania estetycznej wrażliwości fin de siecle'u.

Poruszająca nowela Elizy Orzeszkowej, w której autorka przedstawia smutny los sieroty, szukającej miłości wśród mieszkańców ubogiej dzielnicy dziewiętnastowiecznego Grodna.Juliankę znaleziono jako kilkudniowe niemowlę porzucone na ulicy. Dziewczynka tuła się od domu do domu. I kiedy już wydawałoby się, że odnalazła szczęście, a upragniony dom i rodzina są w zasięgu ręki, ludzka życzliwość, przyjaźń i akceptacja znów okazują się być ułudą. W tle losów Julianki Orzeszkowa nakreśla obraz ówczesnej sytuacji kobiet biednych, porzuconych, pozbawionych edukacji, po raz kolejny udowadniając społeczne zaangażowanie swojej twórczości.

Matka czyta list od syna zesłanego na Sybir. Późne, bo już w niepodległej Polsce pisane opowiadanie podejmujące temat trudnych decyzji życiowych w czasach zaborów.Niestety, w opowiadaniu tym widać zgubny wpływ estetyki młodopolskiej. Precyzję opisów – z których Orzeszkowa była słynna – zastąpiło tandetne psychologizowanie i na siłę wyrażane emocje bohaterów, którzy cierpią i płaczą nieustanne. Pomysł fabularny pokazania dwóch skrajnie odmiennych postaw światopoglądowych poprzez postacie brata i siostry również nie zachwyca oryginalnością. Eliza Orzeszkowa jest jedną z najważniejszych pisarek polskich epoki pozytywizmu. Jej utwory cechuje ogromne wyczucie problemów społecznych – w mowie pogrzebowej Józef Kotarbiński nazwał ją wręcz „czującym sercem epoki”.